نقد فقیه و صوفی

این یادداشت در اصل در سه صفحه، که صفحه نخست آن حمد و ستایش الهی ـ عز شأنه ـ است و اینجا نیاوردم. اما دو صفحه دیگر آن که مع الاسف، انتهایش ناقص مانده، حکم یادداشتی را دارد که می توان محتوای آن را در نقدی افراطی های فقیهان و صوفیه در انتقاد از یکدیگر و بی توجهی به کمالاتی که وجود دارد، دانست. گویا خواسته است راه میانه ای را انتخاب کند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

همین که او کوشیده است از فضای دسته بندی های رایج زمان خارج شده و راه میانه و معقول را انتخاب کند، یک ارزش است. از وصفی که نویسنده در باره خودش نوشته و کلمات و مفاهیمی که در این متن بکار برده، بر می اید که از نظر تربیت فکری، نظیر آخوند ملا محمد تقی مجلسی (۱۰۷۰) (و او هم مانند شیخ بهایی و فیض کاشانی) همزمان به فقه و درویشی می پرداخته است.

سید اسماعیل خاتون آبادی (۱۰۳۱ ـ ۱۱۱۶) ـ معروف به مدرس خاتون آبادی ـ از علمای بزرگ وقت اصفهان، مدرّس مسجد جدید عباسی و پدر میرمحمد باقر خاتون آبادی (م ۱۱۲۷) ـ ملاباشی شاه سلطان حسین صفوی ـ است.

شرح حال خاتون آبادی ها را می توان ذیل همین مدخل، در دانشنامه تخت فولاد ملاحظه کرد.

متن نوشته چنین است [شماره ها از ماست]

۱. اما بعد بر ارباب عقل و بینش و اصحاب ذکاء و دانش مخفی و پنهان نیست که کمال نوع انسان به جنس علم و فضل، و مفارق ساختن عرَض غفلت و جهل، و ذاتی نمودن عوارض فطرت و عقل، و فصل کردن ذمیمه ی افعال، و تکمیل نفس به صفات مرضیّه و شرایع الهیّه و عبادات سنیّه است،

۲. و چون این بنده داعی دوام دولت قاهره ی ابدی اسماعیل الحسینی الشهیر بالمدرس الخاتون آبادی مدتی مدید و عهدی بعید است که از ریعان صبی و عنفوان شباب عمر پرشتاب را به تکمیل علوم دینیه و تحصیل معارف یقینیه، و تأدّب به آداب نبویّه و سلوک مسالک مرتضویه، و به ارتیاض ریاضات حقّه در سلوک طریقت و تحصیل حقیقت صرف نموده ام، و در هر علم بهره و نصیبی، و در هر فنّ حصّه ای و حظّی از مواهب ربّآنی و فیوضات یزدانی و موهبت صمدانی،

۳. این خاک پای علما و درویشان خود را از برص عصبیّت و عناد و بهق تعصّب و فساد که شیوه ی اهل روزگار است بری و عری گردانید، و طبع را راضی نتوانست کرد که به طریقه ی اکثر خلق که به مقتضای «انا وجدنا آباءنا علی امّة و انّا علی آثارهم مهتدون» ربقه ی تقلید آباء را وجهه ی همّت خود ساخته و طوق تعصّب اجداد را به گردن اطاعت انداخته، و شیطان پندار و غرور را در طبیعت خود جای داده،

۴. چنان چه بعضی خود را از جمله فقهاء دانسته و اولاد فقها شمرده، مذمّت درویشان می نمایند، و معایب و مسالب ایشان را می شمارند که در حقیقت راست و حق است، لیکن از محاسن ایشان که ترک دنیا و تجریدست و تحلّی به اخلاق حسنه و تخلّی از اخلاق سیئه است چشم می پوشند،

۵. و برخی خود را درویش و صوفی نام نهاده اند و مذمّت علما و فقها می نمایند، به حبّ دنیا و رغبت درو به اشدّ رغبات، و خلوّ ایشان از اخلاق حسنه، و ترک عمل بر وفق علم، و معایب جماعتی که خود را منتمی به علما کرده اند که در آن معایب محق اند و راست گو، لیکن از محاسن علما و فقها که علم و دانش است که اصل کمال و لبّ است و به نصّ قرآن مجید و فرقان حمید و به اجماع کل بنی آدم از اهل ملل و شرایع و اهل شرک و الحاد و جمیع رسل و انبیاء کمال خاص انسانیت چشم پوشیده اند تا به مرتبه ای که بعضی علم را نقص و سدّ راه سالک شمرده اند در سلوک، و گویند که نظر در کتب و تعلم و تفکر سیاه کاریست، چنان که بعضی از عوام این طبقه گفته اند:

نتوان به خدا رسید از علم و کتاب / حجت نبرد راه به اقلیم صواب

در معرفت خدا براهین حکیم / چون جادّهاست در چراگاه دواب

۶. و ممکن است که این کلام ناشی از مشایخ عظام اولو البصایر و الاحکام ذووا البوارق و المحاسن الکرام نیز شده باشد، بنابر آن که علم را هر چند ناقص باشد بهجت و بهایی و رونق و طراوت و صفایی عظیم است، و این بهجت و صفا سبب عجب و نخوت می شود و سدّ راه علم کل می گردد که مقصود اصلی و وصول حقیقی است، چنان که مشاهد است این {در این جا متن تمام شده و مطلب ناقص مانده است}

۶۵۶۵

کد خبر 1708681

منبع: خبرآنلاین

کلیدواژه: خاتون آبادی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۶۴۷۷۹۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

روحانیت در دفاع از دین جان و مال را فدا می‌کند

به گزارش خبرنگار مهر، حجت الاسلام عبدالله حاجی صادقی بعدازظهر شنبه در حاشیه یادواره شهدای روحانی در بهشهر با بیان اینکه هر اقتداری که وجود دارد به برکت خون شهیدان است، گفت: اقتدار رهبر و امت ما نیز به برکت شهدا است.

وی‌گفت: برگزاری یادواره شهدای روحانیت نشان دهنده این است که روحانیت فقط در بیان مدافع دین نیست و برای دین جان و مال خود را نیز فدا می‌کند.

نماینده ولی فقیه در سپاه پاسداران با اظهار اینکه روحانیت نشان داده که در تمامی عرصه‌ها برای دفاع از دین خود آمادگی دارد و جان فدا می‌کند، به نقش روحانیت در دفاع مقدس اشاره و اضافه کرد: روحانیت در این دوران هم رزمنده بود هم رزمنده پرور و پشتیبان بودند و رزمنده‌ها بیش از آنکه به ما نگاه کنند به عمل ما نگاه می‌کنند.

وی‌گفت: برگزاری یادمان و کنگره شهدا فقط تکریم شهیدان نیست بلکه ادامه راه و موفقیت‌های ما همگی به برکت شهدا است.

نماینده ولی فقیه در سپاه پاسداران تصریح کرد: اگر امروز رهبر ما با قدرت بر دشمن می‌خروشد و رزمندگان ما با قدرت بر سر دشمن می‌کوبند و عزت و اقتدار ما به برکت خون شهیدان است.

آیت الله محمد باقر محمدی لائینی نماینده ولی فقیه در مازندران با بیان اینکه حضور روحانیت در دفاع مقدس مایه دلگرمی رزمندگان بوده است، گفت: تبلیغات فرهنگی روحانیان در جبهبه‌های رزم به عنوان رزمنده و جنگنده حضور داشتند برای ارتقای معنویت و روحیه دادن به رزمندگان بسیار مفید و مؤثر بوده است.

یوسف نوری استاندار مازندران نیز با اظهار اینکه روحانیت در دوران دفاع مقدس به عنوان رزمنده و تقویت کننده ایمان معنویت فعالیت می‌کردند گفت: بر پایه شهدا نوعی جهاد است و تکریم و تعظیم مقام شامخ شهدا به ویژه علما و روحانیون برای ما و جامعه سازنده است.

کد خبر 6096497